Nocne strachy

Tematy

• 1. odpowiedzialność
  2. podróż
  3. nadzieja
  4. odwaga
  5. zagrożenie
  6. konflikt
  7. wojna
  8. rodzeństwo
  9. dom
  10. bliskość
  11. sen
  12. wsparcie
  13. bohaterka
  14. dziecko
  15. trauma
  16. przemoc
  17. przeszłość
  18. strach
  19. wyobraźnia
  20. przyjaźń

• Obsada

  2/Nilofar, 1/Ara, Oko

• Streszczenie

  Dramat zaczyna się prologiem i kończy epilogiem, w których występują postaci 1 i 2. Pomiędzy tymi częściami bohaterkami są Nilofar i Ara. W prologu 1 wspomina przeszłość, opowiada, że 2 bała się spać, wyobrażała sobie, że ktoś mógłby schować się pod jej łóżkiem. W kolejnych scenach poznajemy siostry – Arę i Nilofar. Akcja dramatu dzieje się w nocy. Ara jest starszą siostrą. Dziewczynki rozmawiają o kimś, kogo określają „On”. Boją się, że On może je znaleźć, ponieważ uciekły z miejsca, w którym się wychowywały. On to dyktator, który rządzi w miejscu, z którego pochodzą. Ara chce spać, ponieważ na drugi dzień idą do szkoły. Mówi Nilo, że On wysyła swoich szpiegów („Oczy”) w różne miejsca. Ara przestrzega siostrę, by nikomu nie mówiła gdzie mieszkają i nie rozmawiała z nieznajomymi. Daje wskazówki, jak się zachowywać w szkole – dziewczynki nie mogą pokazywać, że czegoś się boją. Po rozmowie Nilo zasypia. Ara budzi siostrę – udając Marę, straszy ją. Dziewczynki ponownie próbują usnąć. Kolejna scena zaczyna się rozmową Nilo z Okiem. Dziewczynka nie widzi swojej siostry, dostrzega, że ich pokój wygląda inaczej. Oko pokazuje Nilo trzy pary drzwi i każe wybrać jedną opcję – za drzwiami znajdują się różne warianty przyszłego życia dziewczynki. Próbuje ją zmanipulować, bazując na jej emocjach – strachu, poczuciu samotności. W pewnym momencie dziewczynka słyszy wołanie siostry i decyduje podążać za jej głosem. Obie wybudzają się – każdej z nich śniło się Oko. Młodsza siostra uspokaja Arę, że nikogo nie ma w domu, a za oknem powoli nastaje ranek. W epilogu sztuki Nilofar wciela się w 2, a Ara w 1. Tym razem 2 opowiada, że to 1 cały czas bała się szpiegów, nieznajomych, tego, co jest za drzwiami czy podsłuchów. A przede wszystkim obie bały się o siebie wzajemnie – nie chciały, by ktoś odesłał je do miejsca, z którego pochodzą. Obecnie czekają na słońce, które „wzejdzie po ciemnej nocy”.

• Przesłanie

  Sztuka Talajeh Nasiri pokazuje perspektywę dziecka po traumatycznych doświadczeniach. Tekst jest również opowieścią o siostrzanej relacji i wsparciu. Choć słowo „wojna” nie pada w tekście, możemy się domyślić, że główne bohaterki wraz z rodziną uciekły z kraju, w którym trwa konflikt. Mimo ucieczki pamięć o zdarzeniach, których doświadczyły (pośrednio lub bezpośrednio) została z nimi i szczególnie żywa powracała w nocy, przetworzona przez wyobraźnię bohaterek. Dziewczynki w tych trudnych chwilach starały się wspierać siebie nawzajem.

• Źródło pochodzenia tekstu

  Tłumaczenie z szwedzkiego: Dominika Górecka. Tytuł oryginału: „De livrädda”

• Lokalizacja

  „Gry o przyszłość. Antologia szwedzkich sztuk dla młodzieży” – 53. tom w serii „Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży” (2024 r.)

• Prapremiera

  Riksteatern, 2021