Autor/Autorka
Katarzyna Matwiejczuk
Wiek adresata
od 10 lat
Zalecana na scenę
dramatyczną, lalkową
Rok powstania tekstu
2021
opracowanie
Justyna Czarnota
Obsada
Marika, Sewera (starsza zakonnica), Agłaja (młoda zakonnica), Alicja, Remigiusz, Laura Rampal (głos z radia), chór dzieci i chór psów
Streszczenie
Marika wychowuje się w domu dziecka prowadzonym przez zakonnice w wiosce o nazwie „Ciemność”. Jej umiłowanie natury i wolności sprawia, że określana jest jako krnąbrna i dzika. Zachowanie dziewczynki – zamienianie słów w modlitwie, przedrzeźnianie, wyznanie, że o poranku w kaplicy chce się spać – przez siostrę Sewerę (która regularnie zamyka Marikę w celi) są odbierane jako akty buntu. W klasztorze dziewczynka ma jednak sprzymierzeńczynię – siostrę Agłaję, łagodzącą kary i pomagającą w wymykaniu się do lasu. W głównej części akcji obserwujemy pojawienie się Alicji, która pragnie przygarnąć dziecko. Systemem adopcji w ośrodku zarządza Sewera. Najpierw zniechęca Alicję do pomysłu adopcji Mariki, a potem ten proces uniemożliwia, powołując się na to, że młoda kobieta nie jest zamężna. Alicja i Marika spotykają się nocą u stróża Remigiusza. Ta pierwsza chce go poślubić, ta druga – szuka ukojenia w kontakcie z dzikimi psami, którymi mężczyzna się opiekuje. Dorośli wspólnie z siostrą Agłają wymyślają podstęp, który ma pomóc w uwolnieniu Mariki. Okazuje się, że jedynym, co może pokonać okrutny system, jest lśniący stalowy wilk. Całość kończy surrealistyczna scena pogromu i uwolnienia wszystkich dzieci.
Dramat składa się z 15 scen. Wydarzenia zapowiada i komentuje Laura Rampal – głos z radia. Warto także zwrócić uwagę na formalną stronę tekstu: osadzenie dramatu w klasztorze ma daleko idące konsekwencje dla języka utworu – przetykanego cytatami z Biblii i odniesieniami do modlitw, wykorzystującego rymy i rytmy przywodzące na myśl poezję religijną.
PRZESŁANIE
„Stalowego wilka” można czytać na wielu poziomach: jako wypowiedź w dyskusji o organizacji systemu opieki w Polsce, jako apel o poszanowanie podmiotowości dziecka, jako opowieść o buncie, jako analizę świata organizowanego przez kobiety, jako pretekst do uruchomienia dyskusji o kobiecości (a może wręcz boskości?) i połączeniu z naturą. Bunt Mariki – choć wymierzony w system symbolizowany przez klasztor jako przestrzeń, w której obowiązują ścisłe normy i gdzie nie ma miejsca na swobodę – jest wołaniem (czy raczej wyciem) o możliwość realizowania swoich potrzeb i bycia akceptowanym jako niezależna jednostka. Ponieważ autorka bezwzględnie staje po stronie dziecka – pełnoprawnej osoby, która ma moc samostanowienia, tekst pozwala zadać także pytanie o to, co dziś znaczy być prawdziwym sojusznikiem i sojuszniczką dzieci.
Źródło pochodzenia tekstu
zgłoszony do Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży organizowanego przez Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu w roku 2021
Nagrody i wyróżnienia
jedna z trzech równorzędnych nagród w ww. Konkursie
Lokalizacja
Centrum Sztuki Dziecka – materiał archiwalny (dostępny tylko na miejscu w Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu) oraz Biblioteka Dramatu | Dialog (link do tekstu: https://www.dialog-pismo.pl/sites/default/files/biblioteka/katarzyna_matwiejczuk_stalowy_wilk.pdf )