Elipse
Powrót

Aktualności

23.04.2009

Alicja Rubczak o „Na Arce o ósmej”

Czy Arka wypłynęła na szerokie wody?

Sztuka o dwóch pingwinach, które nielegalnie zabierają na Arkę Noego swojego trzeciego przyjaciela, pełna jest pytań o istotę wiary w Boga – o spektaklu „Na Arce o ósmej” w Teatrze Animacji w Poznaniu pisze Alicja Rubczak z Nowej Siły Krytycznej.
W repertuarze teatrów grających dla dzieci coraz częściej zdarzają się prapremiery. Obok potrzebnych i często dobrze wystawianych „Kopciuszków” lub „Kotów w butach”, pojawiają się teksty Marty Guśniowskiej, Liljany Bardijewskiej, Tankreda Dorsta czy Janoscha. Kopalnią dramatów dla młodszej publiczności są „Nowe sztuki dla dzieci i młodzieży” wydawane przez poznańskie Centrum Sztuki Dziecka. Niezaprzeczalnym atutem ostatniego spektaklu Teatru Animacji w Poznaniu jest poszukiwanie na obszarze najnowszej dramaturgii. Lech Chojnacki sięgnął po niebanalny tekst „Na Arce o ósmej” Urlicha Huba. Tekst od 2006 roku wystawiany kilkadziesiąt razy w Europie, doczekał się również polskiej prapremiery.

Sztuka o dwóch pingwinach, które nielegalnie zabierają na Arkę Noego swojego trzeciego przyjaciela, pełna jest pytań o istotę wiary w Boga. To tekst o wątpieniu, pokazujący postawę poszukującą, stawiający pomiędzy konstatacjami: Bóg jest – Boga nie ma, całą listę niewiadomych. Dlaczego Bóg pozwala na zło? Jak w Niego uwierzyć, skoro nie można Go zobaczyć? Czy jest kobietą czy mężczyzną, a może tosterem? Wszystko napisane bez chrześcijańskiego nadęcia, unikające pompatycznego tonu. Tekst Huba jest swobodną i mądrą rozmową z dzieckiem o kwestiach trudnych i ważnych. Chojnacki nie do końca jednak zawierzył autorowi, przenosząc akcent z problemu Boga na wychwalanie wartości przyjaźni. O wiele mocniej w przedstawieniu wybrzmiewają słowa dotyczące siły relacji „międzypingwiniej”, niż seria istotnych pytań o to, kim jest Bóg. W spektaklu rwie się, zarysowana tak bardzo wyraźnie w dramacie, linia dziecięcych (czyli pingwinich) wątpliwości, że istnieje ktoś (coś), kto stworzył świat i decyduje o losie ludzi i zwierząt, która tak naprawdę jest przecież serią wielkich pytań filozofii.

Po premierowym przedstawieniu miałam w głowie mętlik, odniosłam wrażenie, że twórcy nie pozostawiają widzom otwartej drogi na własne poszukiwania wiary, lecz gubią gdzieś sens dramatu w pingwiniej zabawie. Nie jest to kwestia języka tekstu, który ma w sobie elementy gry i dużej swobody, lecz rozmieszczenia akcentów scenicznych oraz opracowania dramaturgicznego sztuki. Wszystko to nie oznacza jednak, że „Na Arce o ósmej” jest złym spektaklem, wręcz przeciwnie, choć może premierowe przedstawienie gubi gdzieś jedną z najważniejszych wartości drzemiących w tekście, pozostaję wciąż pod wrażeniem wielu elementów.

Jak zwykle nie umiałam się oprzeć urokowi scenografii Dariusza Panasa, która zawsze pozwala mi odkrywać w sobie ciekawe świata i ulegające magii teatru dziecko. Panas tworzy ciepłe, rysunkowe przestrzenie. Zapełnia scenę zabawnymi, miłymi postaciami. Projektowane przez niego lalki łączą w sobie siłę przytulanki z pewnego rodzaju komicznością, przerysowaniem niektórych cech charakteryzujących daną postać. Takie są właśnie lalki pingwinów oraz pacynka przedstawiająca Gołębia. W spektaklu jest kilka scen, które wizualnie robią ogromne wrażenie. Już początek „Na Arce…” urzeka iluzyjnością. Z płaskiego, namalowanego regału, aktorzy wyciągają trójwymiarowe przedmioty. Największą siłę ma jednak w sobie scena burzy na statku, w której pakunki okazują się wspaniałą menażerią. W rękach aktorów walizki, torby, paczki przemieniają się w dzikie zwierzęta. Piłka zmienia się w parę żółwi, walizki z trąbami to słonie, długie szyje toreb ukazują żyrafy. Wielka szkoda, że cały zwierzyniec pokazuje się w pełnej krasie tylko raz, bo chciałoby się patrzeć na tę sceniczną przemianę o wiele dłużej.

Atutem przedstawienia jest również, naprawdę dobra, gra animujących pingwiny. Młode aktorki – Sylwia Koronczewska-Cyris (Pingwin Drugi) oraz Sylwia Zajkowska (Pingwin Trzeci), wlewają w postaci ogromną energię, nakręcają wciąż tempo przedstawienia i jako animatorzy nie ukrywają się za postacią lecz są jej partnerem do zabawy. Podobnie grający zawsze z ogromnym zaangażowaniem, świetnie animujący lalki Krzysztof Dutkiewicz (Pingwin Pierwszy). Postaci pingwinów są bardzo ciekawie nakreślone charakterologicznie, nie tylko za sprawą tekstu, ale właśnie dzięki grze aktorskiej, stają się intrygujące i niebanalne. Interesującym zabiegiem jest wprowadzenie do spektaklu sTwórcy (Piotr Grabowski), który nie pojawia się w dramacie. Stwórca – pisarz, autor, a w domyśle Bóg, stwarza sceniczny świat poprzez przelewanie swoich myśli na papier. Jest postacią znajdującą się na zewnątrz arkowej rzeczywistości, co wskazywać może na jej niedosłowność. Zabieg ten dynamizuje i urozmaica przedstawienie. Postać tę jestem w stanie zrozumieć i zaakceptować, niestety całą spójność estetyczną spektaklu burzy łopatologicznie przedstawiony Noe (Grzegorz Ociepka). Typowy, zwalisty stary człowiek z brodą, mówiący tonem mędrca, potraktowany został zbyt dosłownie i rozbija wszelkie subtelności dotyczące rozmowy na temat wiary, które udało się w spektaklu zarysować. Zabiegiem nie do końca trafionym okazało się również wykorzystanie w spektaklu muzyki zespołu Arka Noego. Choć spodziewałam się naprawdę dobrego „kopa” muzycznego, okazało się, że pogodne, ciekawe melodycznie utwory bardzo wiele tracą, gdy podawane są bez śpiewu dzieci.

Mimo wszystko nie czuję się jednak zawiedziona tym spektaklem. Stawiałam mu bardzo wysokie wymagania ze względu na dramat, po który sięgnął Lech Chojnacki. Całość poszła raczej w kierunku zabawy, po której zostaje w głowie śmieszne pytanie: Czy Bóg schowany w walizce może lubić sernik? Ta zabawa ma naprawdę doby poziom artystyczny. Jednak spektakli o przyjaźni jest na scenach dziecięcych mnóstwo. Przedstawień próbujących rozmawiać z najmłodszymi widzami o Bogu w sposób wolny od dydaktyzmu i niezdrowego moralizatorstwa, nie narzucających jednoznacznych postaw religijnych, akcentujących wartość świadomego, przemyślanego wyboru stanowiska wobec wiary, wciąż brakuje. Tekst Huba był świetnym punktem wyjścia do rozmowy na niełatwy temat, spektaklowi Chojnackiego brakuje trochę podjęcia trudu wejścia z jednej strony w grząską problematykę relatywizmu, a z drugiej pokazania, że wiara w Boga nie może być czymś z góry narzuconym.

 

Alicja Rubczak
Nowa Siła Krytyczna

24-03-2009

Czytaj inne

Zapraszamy do udziału w Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni!

18.08.2023

Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni odbędzie się między 30 września a 3 października 2023 roku. Program Forum będzie miał dwie części: dyskursywną i performatywną.

Czytaj dalej

Przedstawiamy program części performatywnej Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni!

08.08.2023

Przed nami druga edycja Forum o sztukach performatywnych dla młodej widowni w Polsce. Program Forum będzie miał dwie części: dyskursywną i performatywną. Część performatywna odbędzie się między 30 września a 1 października 2023 r.

Czytaj dalej

Ankieta badawcza na temat tańca dla młodej widowni

07.08.2023

Zachęcamy do wypełnienia ankiety badawczej dotyczącej tańca dla młodej widowni w Polsce! Wyniki ankiety zostaną przedstawione podczas Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni, które odbędzie się między 30 września a 3 października 2023 roku w Poznaniu.

Czytaj dalej

Dołącz do Działu Sztuki i Edukacji Kulturowej!

02.08.2023

Poszukujemy pracownika/pracowniczki do Działu Sztuki i Edukacji Kulturowej. Nabór zgłoszeń trwa do 20 sierpnia 2023 roku.

Czytaj dalej

Wakacyjne warsztaty dramatopisarskie

27.07.2023

Zapraszamy do udziału w dwudniowych wakacyjnych warsztatach dramatopisarskich! Warsztaty odbędą się 25–26.08.2023 roku.

Czytaj dalej

Ogłaszamy program dyskursywny Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni!

06.07.2023

Forum o współczesnym tańcu i choreografii dla młodej widowni odbędzie się między 30 września a 3 października 2023 roku. Publikujemy program części dyskursywnej Forum oraz szczegóły związane z udziałem w wydarzeniu.

Czytaj dalej

Trwa program pisarski – nowa formuła 34. Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży

22.06.2023

Andrzej Błażewicz, Monika Czajkowska, Tomasz Daszczuk to osoby nagrodzone w tegorocznym Konkursie na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży. Autorka oraz autorzy biorą udział w programie pisarskim, w ramach którego realizują koncepcje sztuk teatralnych zgłoszonych do Konkursu. Finał programu odbędzie się we wrześniu.

Czytaj dalej

Weź udział w „Laboratorium: jak chcemy współpracować (w przyszłości)?” w ramach 24. Biennale Sztuki dla Dziecka (30-31 maja 2023)!

09.05.2023

Zapraszamy do udziału w „Laboratorium: jak chcemy współpracować (w przyszłości)?”, wydarzeniu skierowanym do osób dorosłych, które zajmują się sztuką dla dzieci.

Czytaj dalej

OPEN CALL / Dołącz do „Laboratorium: jak chcemy współpracować (w przyszłości)?”

28.04.2023

Zapraszamy do udziału w grupie roboczej w ramach programu „Laboratorium: jak chcemy współpracować (w przyszłości)?”

Czytaj dalej

Dołącz do Działu Relacji Publicznych Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu!

03.04.2023

Szukamy osoby do pracy w Dziale Relacji Publicznych, zapraszamy do aplikowania.

Czytaj dalej