Znamy wyniki 31. Konkursu na Sztukę
Znamy nazwiska autorów nagrodzonych w 31. edycji Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży, którego celem jest pozyskanie i nagrodzenie nowych, wartościowych tekstów dramatycznych kierowanych do dzieci i młodzieży, przeznaczonych dla scen teatralnych.
Jury II etapu 31. Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży w składzie: Justyna Czarnota, Michał Derlatka, Katarzyna Grajewska, Maciej Skowera i Joanna Żygowska postanowiło przyznać następujące nagrody:
pierwszą nagrodę w wysokości 5 tys. złotych dla Szymona Jachimka za sztukę „Drapando, czyli Atak Zamszałego Starucha”;
pięć równoległych drugich nagród w wysokości 3 tys. złotych każda dla:
- Beniamina M. Bukowskiego za sztukę „Miasto”,
- Kuby Kaprala za sztukę „Zmęczona historia, czyli milion przygód na dobranoc”,
- Michała Kaźmierczaka za sztukę „Pani za Malutka”,
- Łukasza Pawłowskiego za sztukę „Pasja wg świetnego Lucjana”,
- Aleksandry Zielińskiej za sztukę „Mary Łowczyni Skamielin”.
Równoległe nagrody zostały przyznane z rekomendacji poszczególnych jurorów.
„Drapando, czyli Atak Zamszałego Starucha” Szymona Jachimka
„Drapando…” to sztuka, która powstała z inspiracji wspólnymi doświadczeniami autora oraz jego córki, Jany Jachimek.
W kulturze dziecięcej, także w teatrze dla młodych widzów, jest wiele opowieści o chorobach, ale „Drapando…” jest wyjątkowe. Nie tylko dlatego, że dotyczy zmagania się z rzadko ukazywaną dolegliwością, lecz także z uwagi na niezwykły sposób, w jaki zmaganie się z tym problemem zostało zaprezentowane. To wiarygodna i niezwykle czuła opowieść o sytuacji rodziny, która boryka się z nietypową chorobą dziecka. Ujmujący jest sposób przedstawienia dorosłych, którzy – choć nie wiedzą, jak pomóc córce – są dla niej bezwzględnym oparciem. W sposobie kreowania postaci i sytuacji widzimy nawiązania do popkulturowych narracji baśniowych i superbohaterskich. Dramatyzm łączy się tu z humorem, a czułość i bliskość w relacjach staje się remedium na mechanizmy instytucjonalne, w ramach których ignorowana jest podmiotowość dziecka. Finał sztuki nie przynosi nagłego, cudownego rozwiązania, co uwiarygodnia zarysowane sytuacje emocjonalne.
Kiedy poczujecie się zrezygnowani i bezsilni wobec niekończących się mniejszych i większych problemów, zalecamy cudowne lekarstwo: lekturę tekstu „Drapando, czyli Atak Zamszałego Starucha”. Wzmocni nieuleganie niepokojom i bezradności. I miłość.
Justyna Czarnota, Michał Derlatka, Katarzyna Grajewska, Maciej Skowera, Joanna Żygowska
___
„Mary Łowczyni Skamielin” Aleksandry Zielińskiej
Gdzieś na wybrzeżu, wśród świstów nadmorskiego wiatru, ktoś śpiewa piosenkę o muszlach i potworze – brzmi jak opowieść realistyczna, tyle tylko, że wszystkiemu przygląda się prehistoryczny jaszczur. Jest wiek XIX, a śpiewa Mary Anning, dziewczynka, która wkrótce dokona odkryć wpływających na rozwój paleontologii. Jeszcze nie wie, jak ważne będą te dokonania – i jak długo jej nazwisko sytuować się będzie na marginesie dziedziny uprawianej przez „poważnych naukowców”, wyłącznie mężczyzn. „Mary Łowczyni Skamielin” zasługuje na uznanie przede wszystkim ze względu na walory literackie. Dźwięczny, niemal uroczysty język, przeplatanie humoru i powagi, obrazowanie w duchu refleksyjnej fantastyki i realizmu magicznego, zabiegi metafikcjonalne – zręcznie splatają się z wymową ideową tej sztuki jako herstorycznej narracji o wierze w siebie i rozczarowaniu, stałości i zmianie, przeszłości i przyszłości, wreszcie: o dzieciach i dorosłych, kobietach i mężczyznach.
Maciej Skowera
___
„Miasto” Beniamina M. Bukowskiego
To z pozoru historia niezwykle prosta – o zabawie introwertycznego dziecka. Jednak powiedzieć tyle o „Mieście”, to powiedzieć nic. Opowieść została utkana z codziennych, domowych sytuacji i egzystencjalnych przemyśleń. Autor tekstu nie udaje, że jest dzieckiem – jest dorosłym, który zachował w sobie pamięć o dzieciństwie i otwarcie się do tego przyznaje. Gest ten pozwala dostrzec to, co wspólne dla ludzi niezależnie od wieku – indywidualną wrażliwość jako sposób przeżywania świata zewnętrznego, a także sposób konstruowania osobistego uniwersum. „Miasto” to także subtelny komentarz do aktualnej sytuacji epidemicznej. Dzięki niedosłowności sztuka nie ma charakteru interwencyjnego. Można ją interpretować jako opowieść o radykalnej zmianie rzeczywistości, która przychodzi nagle, z zewnątrz i godzi w utrwalony i ulubiony porządek. W dramacie jest miejsce dla wyobraźni osób czytających i ich indywidualną interpretację. Dzięki temu sztuka zdaje się być otwarta na wiele teatralnych wystawień z myślą o publiczności młodzieżowej a może i dziecięcej. Świadomość językowa autora i jego wrażliwość na słowo pozwalają czytać „Miasto” jak poezję.
Joanna Żygowska
___
„Pani za Malutka” Michała Kaźmierczaka
„To była wyjątkowo ciężka zima” – powtarzają zatroskane sytuacją swego przyjaciela, Pana Ryjówki, zwierzęta z pewnego lasu. Może właśnie dlatego podczas snu Pani Ryjówka zmniejszyła się tak bardzo, że w ogóle jej nie widać? Z nadejściem wiosny wróci jednak do swych naturalnych kształtów. W każdym razie tak utrzymuje jej mąż. Zwierzęta – trochę bezradne, trochę zdenerwowane i nieprzekonane – starają się uczestniczyć w codziennych rytuałach Państwa Ryjówek. „Pani za Malutka” to subtelne studium oswajania się z utratą ukochanej osoby. A także opowieść o różnych reakcjach bliższych i dalszych obserwatorów, uczestników zdarzenia – od bezwzględnej konieczności powiedzenia prawdy, przez wyparcie problemu i pozorną obojętność, po empatyczną postawę „bycia cały czas w pobliżu”.
Ta refleksyjna sztuka nie jest jednak pozbawiona humoru w sposobie budowania sytuacji, dialogu oraz w wyrazistym, zróżnicowanym rysunku postaci. Pewne niedopowiedzenie pozwala nam dopełnić obraz o własne odczucia i doznania.
Katarzyna Grajewska
___
„Pasja wg świetnego Lucjana” Łukasza Pawłowskiego
„Pasja wg świetnego Lucjana” to kolejny z tekstów dotyczący samobójstw popełnianych przez nastolatków, które licznie pojawiają się w polskiej dramaturgii ostatnich lat. Oryginalność tej propozycji polega na naświetleniu tematu cierpienia rodziny po stracie dziecka, przede wszystkim z perspektywy ojca, który mierzy się z traumą po odejściu syna. Tytułowy bohater wyrusza w zaświaty, by spotkać się ze swoim potomkiem. Kolejne sceny wywołują wspomnienia z przeszłości, dzięki czemu tekst dotyka także zagadnienia pamięci, ze szczególnym podkreśleniem różnic w postrzeganiu wydarzeń przez dzieci i dorosłych. „Pasja…” jest tekstem nastrojowym i poważnym, ale nie pozbawionym elementów humorystycznych. Lektura wywołuje w czytających raczej czułość niż łzy. Dramat zasługuje na uwagę również ze względów formalnych. Wykorzystanie fragmentów „Pasji wg św. Mateusza” J. S. Bacha i libretta Pikandra stanowi nie tylko gest kompozycyjny, ale również poszerza tropy interpretacyjne. Ten bardzo konkretny model inscenizacyjny wpisany w tekst stwarza dla przyszłego reżysera ramę, która jednak nie jest ograniczeniem.
Justyna Czarnota
___
„Zmęczona historia, czyli milion przygód na dobranoc” Kuby Kaprala
Dramaturgia „Zmęczonej historii…” znana jest większości rodziców z codziennych domowych przepraw i rytuałów, związanych z wieczornym zasypianiem. Mowa tu o czytankach i opowiadankach, wspólnych uśnięciach i przebudzeniach, którą dobrze charakteryzuje jedno słowo-życzenie zmęczonego rodzica: „śpij!”. „Zmęczona historia…” to osadzona w poetyce snu, oniryczna i surrealistyczna historia przygodowa dla dzieci – podróż Taty i Wikiego przez granice snu i jawy. Opowieść transformuje dziecięcą sypialnię w świat, w którym nie ma żadnych ograniczeń – wszystko może stać się wszystkim. To świetna pożywka dla teatru lalek, dla zgłodniałych opowieści rodziców-usypiaczy i dzieci-usypianych, ale też pozbawiony stereotypów obraz pełnej bliskości relacji ojca i syna.
Michał Derlatka
___
Lista sztuk zakwalifikowanych do II etapu 31. Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży przez jury I etapu w składzie: Katarzyna Grajewska i Joanna Żygowska, spośród 183 nadesłanych tekstów:
„ARIA/DNA” – Anna Wieczorek
„Blood, sweat & tears” – Marcin Teodorczyk
„Charlie Wrzeszcz” – Rita Jankowska
„Dalajmama” – Katarzyna Matwiejczuk
„Drapando, czyli Atak Zamszałego Starucha” – Jana i Szymon Jachimek
„Elsynor, czyli wszędzie” – Marta Sokołowska
„Fale krótkie” – Dominika Kobiela
„Gerda” – Barbara Michalczyk
„Grusza” – Agnieszka Anna Włodarska
„INNI” – Kuba Kapral
„I WANT TO BREAK FREE” – Andrzej Tietz
„Jesteś wodą” – Kuba Drzastwa
„Korzenie” – Karolina Sadowska
„KOT DETEKTYW” – Piotr Rowicki
„Mały Kosmonauta” – Agnieszka Matuszewska
„Mary Łowczyni Skamielin” – Aleksandra Zielińska
„Miasto” – Beniamin M. Bukowski
„Moonwalk. Konstrukcja kroków nieżyjącego człowieka” – Tomasz Kaczorowski
„Niedźwiedzisio” – Malina Prześluga
„Nie ma go” – Karolina Piotrowska
„Nie mamy mamy (i taty też)” – Magdalena Siwik
„Nie tak” – Anna Wieczorek
„NIE(WIADOMO) CO” – Dorota Lizurej
„Ostatnie Dziecko” – Aga Błaszczak
„Pani za Malutka” – Michał Kaźmierczak
„Pan Mrok jest głodny” – Ewa Jałochowska
„Pasja wg świetnego Lucjana” – Łukasz Pawłowski
„Pastorałka dla zbłąkanego wędrowca” – Piotr Przybyła
„Pierwsza Burza” – Katarzyna Mazur-Lejman
„Saycheese albo padnij! powstań!” – Olga Żukowicz
„Serce (Na zawsze będę tutaj)” – Patrycja Wysokińska
„Słuchaj do dna” – Małgorzata Czerwień
„Superbohater: Radykalny Plan Naprawczy” – Michał Łukowicz
„ŚWIAT SIĘ KRĘCI, CHOĆ CZASAMI SIĘ ZMĘCZY I WTEDY MUSI NA HWILĘ PRZYSTANĄĆ” – Paweł Szumiec
„Ś-WIRUS” – Rita Jankowska
„Wielki mecz” – Katarzyna Prudło
„Wspaniałe Wypieki Felka Talk Show” – Michał Łukowicz
„Zmęczona historia, czyli milion przygód na dobranoc” – Kuba Kapral