Elipse
Powrót

Szkice

11.02.2020

6 faktów o początkach Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży

autorka: Aleksandra Łozowska

W styczniu 2020 roku Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu ogłosiło 31. edycję Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży. Poniżej prezentujemy kilka faktów dotyczących historii Konkursu.

1. Pierwszy Konkurs na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży został ogłoszony w 1986 roku. Miał charakter zamknięty. Teksty były skierowane do odbiorców w wieku 10–15 lat. Z trzynastu zgłoszonych sztuk, jury wyróżniło cztery:

  • „Wyspę dzwonów” Henryka Bardijewskiego,
  • „Próbę sił” Barbary Dohnalik,
  • „A roboty będą szły…” Barbary Kościuszko,
  • „Mechaniczną Magdalenę” Andrzeja Maleszki.

2. W roku 1992 ukazał się 1. zeszyt Nowych Sztuk dla Dzieci i Młodzieży. Znalazły się w nim prace nagrodzone bądź wyróżnione przez jury, które zostały zgłoszone do 3. edycji Konkursu. Były to teksty: Henryka Bardijewskiego, Teresy Buchwald, Marka Grali, Agnieszki Grudzińskiej, Joanny Kulmowej, Andrzeja Maleszki, Jerzego Niemczuka oraz Macieja Wojtyszki. Od tamtego momentu, każdego roku ukazuje się jeden lub dwa zeszyty. Wydawnictwo trafia do teatrów, ośrodków kultury, bibliotek, redakcji, szkół oraz innych instytucji w Polsce i na świecie, gdzie przyczynia się do realizacji wielu nowych, ciekawych przedstawień. Początkowo, wybrane sztuki biorące udział w Konkursie, ukazywały się w czasopiśmie Sztuka dla Dziecka, wydawanym przez Centrum w latach 1986–1990.

3. 4. edycja Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży miała formułę otwartą, skierowaną do wszystkich zainteresowanych. Wzięli w niej udział również autorzy zagraniczni (m.in. z Węgier, Australii czy Francji). Od tamtego momentu na Konkurs nadsyłane są sztuki pisane przez doświadczonych dramatopisarzy oraz debiutantów. Z roku na rok zainteresowanie Konkursem wzrasta. W 30. edycji jury oceniało 161 tekstów i była to największa liczba w historii.

4. Od 1994 roku kolejnym edycjom Konkursu towarzyszą warsztatowe spotkania dramatopisarzy. Uczestnicy to m.in. osoby, których teksty zdobyły nagrodę, zostały wyróżnione przez jury w Konkursie, a także specjaliści związani z twórczością teatralną dla młodych. Celem warsztatów jest stworzenie przestrzeni do rozwoju oraz kształtowanie kolejnych pokoleń piszących dla teatru. Początkowo miejscem spotkań była Wyspa Edwarda w Zaniemyślu, od 2010 roku warsztaty odbywają się w Pałacu w Obrzycku (w Domu Pracy Twórczej i Wypoczynku Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

5. Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży są obecnie jedynym wydawnictwem w Polsce stale publikującym najnowszą dramaturgię dla młodego widza. Do tej pory ukazało się 46. zeszytów Nowych Sztuk. Aż w dwudziestu zeszytach znajdziemy teksty zagranicznych autorów, m.in.: Martina Baltscheita, Philippe’a Dorina, Pierre’a Gripari, Urlicha Huba, Suzanne Lebeau, Ingeborg von Zadow. Tłumaczeniami dramatów zajmowało się wielu świetnych tłumaczy, przede wszystkim Lila Mrowińska-Lissewska i Ewa Umińska.

6. Od początku istnienia wydawnictwa redaktorem Nowych Sztuk dla Dzieci i Młodzieży jest Zbigniew Rudziński. Prowadził on także Konkurs od 1 do 30 edycji.

31. edycja Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży ma charakter otwarty. Konkurs jest skierowany do osób pełnoletnich zainteresowanych dramaturgią dla młodych odbiorców i odbiorczyń. Termin nadsyłania tekstów upływa 27 marca 2020 roku. Ogłoszenie wyników nastąpi do 20 maja tego roku.

Czytaj inne

Czy dzieci i wilki uratują świat? Relacje „istot głęboko czujących” w dramatopisarstwie Katarzyny Matwiejczuk dla młodej widowni

21.04.2023

„Katarzyna Matwiejczuk proponuje namysł nad ekologią głęboką, której przedstawicielami są dzieci. W przeciwieństwie do zwolenników ekologii płytkiej, świadomych realnych przecież zagrożeń ekologicznych, bohaterowie opisanych sztuk nie szukają doraźnych rozwiązań […]”.

Czytaj dalej

Niedorosłe dorosłości. Co o czasie, przemijaniu oraz dojrzewaniu mówią Pourveur, Park i Bukowski?

27.03.2023

O refleksji nad subiektywnością czasu i odkrywaniem siebie w różnych okresach życia w dramatach Pourvera, Parka i Bukowskiego.

Czytaj dalej

Poszukiwanie samej siebie. Strategie reprezentacji bohaterów w teatrze dla młodzieży

16.02.2023

„Teatr dla młodzieży musi spełnić oczekiwania jednej z najbardziej wymagających grup odbiorczych. Jak ciekawie przedstawić postawy światopoglądowe młodych bohaterów?”

Czytaj dalej

Nowy język. PJM w spektaklach dla dzieci

29.06.2022

Krytyczka Katarzyna Lemańska analizuje wykorzystanie polskiego języka migowego w najnowszej dramaturgii dla młodych odbiorców i odbiorczyń. Jak osoby tworzące sztukę performatywną dopasowują się do potrzeb zróżnicowanej widowni?

Czytaj dalej

Co będziesz robił w sąsiedniej celi? – kilka subiektywnych myśli o tym, jak się rozwijać jako autor lub autorka sztuk dla młodej widowni w Polsce

21.02.2022

Jak się rozwijać jako autor lub autorka sztuk dla młodego widza? W jaki sposób doskonalić warsztat? Gdzie szukać inspiracji i tematów? A przede wszystkim – jak dotrzeć na teatralne sceny?

Czytaj dalej

Wycofać się i przeczekać. Hikikomori jako strategia przetrwania?

29.12.2021

Radykalną formą odosobnienia jako sposobu życia i zarazem metodą radzenia sobie z problemami jest hikikomori. Zjawisko to stało się głównym tematem sztuki Holgera Schobera, która ukazała się w 31. zeszycie „Nowych Sztuk dla Dzieci i Młodzieży”. Dzieło austriackiego autora udowadnia, że współczesna dramaturgia przeznaczona dla młodej widowni nie stroni od tematyki zaangażowanej społecznie, antycypując szerzej nieznany problem socjologiczny, polegający na rewolucyjnym podważeniu dotychczasowych praktyk współbycia z innymi.

Czytaj dalej

O empatii w dramatach dla młodzieży. Przegląd

03.06.2020

Empatyzowanie z postaciami umożliwia podobieństwo przedstawionych w dramacie relacji między bohaterami czy trudnych decyzji do sytuacji, z jakimi spotykają się młodzi ludzie. W ten sposób postaci stają się reprezentantami młodych widzów, ale również ich potencjalnymi znajomymi, przyjaciółmi, odbiciem osób spotykanych w realnym życiu.

Czytaj dalej

Odnaleźć właściwe słowa. Motywy tanatyczne w najnowszej dramaturgii dla dzieci i młodzieży

15.04.2020

Od kilkunastu lat w literaturze dziecięcej i młodzieżowej trwa moda na podejmowanie trudnych tematów, takich jak: choroba, śmierć, wojna, przemoc, wykluczenie czy nieudane relacje z rodzicami. Tematyki tabu nie mogło, oczywiście, zabraknąć w najnowszej dramaturgii dla dzieci i młodzieży, która podąża za nowymi trendami i kierunkami równie szybko jak jej epicka siostra. Autorką tekstu jest Marlena Jasińska-Denst.

Czytaj dalej

(Nie)czytanie dramatu

15.03.2020

W latach 90. ubiegłego wieku narodziła się osobna forma scenicznej realizacji tekstu – określana jako czytanie dramatu, będąca efektem pojawienia się fali nowej dramaturgii. Dziś jest już powszechną metodą na prezentację utworów dramatycznych zarówno tych przeznaczonych dla dorosłych, jak i niedorosłych odbiorców. Autorką tekstu jest Katarzyna Mazur-Lejman.

Czytaj dalej

Powrót Sceny Czytanej. „BlackPink” Marcina Teodorczyka

30.11.2019

Scena Czytana jest jednym ze starszych projektów Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu – po raz pierwszy zorganizowano ją w 2005 roku. Od tamtej pory odbyło się wiele prezentacji współczesnych sztuk, a większość z nich była adresowana do młodzieży. Ta inicjatywa ma wiele zalet. Kolejne czytania – przygotowywane przez profesjonalnych reżyserów i aktorów – dla autorów sztuk często okazują się bezlitosnym sprawdzianem. Autorką tekstu jest Agata Drwięga.

Czytaj dalej